Hangi sektör ya da pozisyon olursa olsun, mülakata girmek ve mülakat psikolojisini yaşamak oldukça zordur. İş deneyimi edinen adaylar bile her yeni girecekleri mülakatta aynı heyecanı ve zorluğu yaşamaktadır. Gelişen iş dünyası mülakatlarda değişiklik getirdiği için teknolojiye uyumlu mülakatlara hazırlanmak daha da zorlaşmaktadır. Fakat tüm bunları kontrol altında tutabilmenin, mülakattan zaferle ayrılabilmenin ve işe uygun bir şekilde davranabilmenin püf noktaları bulunmaktadır.
Genel olarak mülakat soruları, her sektör için benzerlik gösterebilmektedir. Sektör ve firmayla alakalı özel sorular haricinde iş görüşmesinde her şirket tarafından sorulan başlıca sorular bulunmaktadır. Örneğin “Bize kendinden biraz bahseder misin? Kariyer hedeflerin nedir? Neden bu sektörde çalışmak istiyorsun? Kendinizi 5 kelime ile tanıtmak isteseydin bu kelimeler neler olurdu? Maaş beklentin nedir? İş deneyimlerin nelerdir? En büyük pişmanlığın, başarın ya da başarısızlığın neydi?” gibi…
Tüm bu sorulara hızlı, akılda kalıcı, net ve doğru cevaplar verebilmek önemlidir. Sorularla başa çıkabilmeniz ve üzerinizdeki mülakat baskısını azaltabilmeniz için kendinizi yapılacak olan iş görüşmesine psikolojik olarak hazırlamanız gerekir. Bunun için de “hazırlıklı olmak” yani, mülakat öncesinde mutlaka pratik yapmak ve kendinizi görüşmeye hazırlamak oldukça önemlidir. Gireceğiniz iş pozisyonu ve şirket hakkında bilgi sahibi olmak, araştırma yapmak, edindiğiniz bilgiler doğrultusunda mülakat hazırlığınızı gerçekleştirmek bir nebze de olsa sizleri rahatlatacaktır.
Mülakata girmeden önce mutlaka pratik yapılmalıdır. O gün giyilecek olan giysilerin, olası sorulara karşı verilecek cevapların, tutum ve davranışların, jest ve mimiklerin provasını yapmak, planda olmayan ya da hazırlıksız olarak karşılaşabileceğiniz ve heyecan yapmanıza sebep olacak her konuda bilgi edinmenizi sağlayacaktır. Bir adayın mülakata bilgili olarak girmesi, özgüvenli olmasına katkıda bulunur.
Her ne kadar bazı mülakat soruları tipik olsa da bu soruları hafife almamak gerekir. Pek çok zaman sizlere basit ve klasikleşen bir soru gibi sorulan sorular, adaylar arasında ön plana çıkmanızı sağlayabilir. Her şirket tarafından genel kabul gören sorulara mutlaka cevaplarınızı belirlemelisiniz. Hem zamandan tasarruf edebilmek hem de karşınızdaki yetkiliyi etkileyebilmek adına, daha önce iş görüşmesinde sorulan sorular hakkında araştırma yapabilir ve gördüğünüz sorulara birden farklı cevap oluşturarak, tedbirinizi alabilirsiniz.
Cevaplarınızın inandırıcı olması da oldukça önemli bir noktadır. Bunun için öncelikle kendinize inanmanız, güvenmeniz gereklidir. Kendinizi en iyi şekilde ifade edebilmek için de mutlaka akıcı konuşmaya, diksiyonunuzun düzgün olmasına dikkat etmelisiniz. Gereken noktalarda vurgulu konuşmanız, ses tonunuzu iyi ayarlamanız ve inandırıcı cevaplar vermeniz hayalinizdeki iş pozisyonunu elde etmenizi sağlayabilir.
Mülakat içerisinde adaylara tuzak olan sorular sorulduğunu unutmayın. Örneğin “Eski iş yerinizden neden ayrıldınız? Güçlü ve zayıf yönleriniz neler? Bizim hakkımızda neler biliyorsunuz? Bana şirketimiz hakkında bilmediğim ne söyleyebilirsin? Bana sormak ya da önermek istediğin bir şey var mı?” soruları… Tuzak sorulara aldanmamalı, eski iş yerinizi kötülememeli ve sizden sormak istediğiniz bir şey olup olmadığı sorulduğu zaman “Hayır” cevabı yerine, etkileyici bir soru sormanız gerektiğini unutmamalısınız.