İnsan tipi denildiği zaman akla ilk olarak dış görünüş gelebilir. Fakat bir insanı insan yapan tüm özellikleri, alışkanlıkları ve doğuştan gelen yetenek ve becerileri insan tipini oluşturmaktadır. İş yaşamındaki davranışlarınız, tutumlarınız, becerileriniz, yetkinlik ve yetenekleriniz kariyerinizdeki insan tipini belirlemektedir. Peki siz hangi tipsiniz?
Her ne kadar doğuştan gelen özelliklerimizi hem iş hem de özel hayatımızda kullansak da bazı yetenekler ve beceriler bizlere sonradan aktarılır. İş yaşamında kullanılan yetenek ve becerilerin çoğu sonradan kazanılmıştır. Bu yetenek ve becerilere göre sınıflandırılmanız, iş yaşamınızdaki karakterinizi belirlemektedir. İş yaşamında A tipi ve B tipi kişilik olmak üzere iki çeşit çalışan kişiliğinden bahsedilmektedir. Bu fikrin temsilcisi de kalp damar cerrahı olan Friedman ve Rosenman’dır.
San Francisco Kalp Damar Araştırmaları Kurumu’nda yürütmüş oldukları çalışmalarında, pek çok hasta üzerinde kişiliklerine yönelik deneyler yapan Friedman ve Roseman, bireylere stres yapan ve zarar veren kişilik özelliklerini tespit etmek istemiştir. Bu araştırmanın sonucunda da insanların davranışlarına göre A tipi ya da B tipi kişiliğe sahip olabileceklerini ortaya koymuşlardır.
A tipi kişiliğe sahip olan kişilerde Friedman ve Roseman şu özellikleri keşfetmiştir:
- Bu tipteki kişiler kesin ve net bir konuşma biçimine sahiptir.
- Konuşurken bazı kelimeleri vurgular ve konuşma sırasında jest ve mimiklerini sıkça kullanır.
- Kurulan cümleler arasında nefes aralıkları bulunur.
- Kendilerine ve başkalarına ait beklenti düzeyleri vardır. Bu beklentiler gerçekleşmediğinde rahatsızlıkları düzeyleri ile aynı orantıda yer alır.
- Başarıları kısa mutluluklar verir ve genelliklere hareket halindedirler.
Bu özelliklere ek olarak A tipi kişilikte, bireylerin sürekli olarak kendileriyle ve başkalarıyla rekabet içerisinde olduğu, bu rekabet ortamı içerisinde düşmanlık, öfke ya da kin gibi olumsuz duyguların ortaya çıkmasının çok kolay olduğu ve bu kişilerin daima en iyisine ulaşma arzusunun bulunduğu tespit edilmiştir. Friedman ve Roseman’a göre A tipi kişiliğe sahip olan bireyler işkoliktir. Ekip çalışmasına inanmaz ve bireysel çalışmak isterler. Yetki devretmez ve devralmazlar. Sosyal ilişki yönleri zayıf ve sınırlıdır.
B tipi kişiliğe sahip olan kişilerde Friedman ve Roseman şu özellikleri keşfetmiştir:
- Sakin ve yavaş bir yapıları vardır. Bu yapıları sebebiyle rekabet duyguları gelişmemiştir.
- Hayat ve iş konusunda rahat davranış ve tutumlar sergilerler.
- Nicelikten çok niteliği önemli bulur, çok düşünür ve çok geç karar alırlar.
- Planlamak onlar için oldukça önemlidir. Detaylarla uğraşmayı severler.
- İyi bir konuşmacı olmak yerine dinleyici olmayı tercih ederler.
Bu durumda B tipi kişilik, A tipinin tam tersi olmaktadır. Bu özelliklere ek olarak B tipi kişilikte ekip çalışmasına yatkınlık, yetki devrine yüksek inanç ve sosyal ilişkiler konusunda güçlü oldukları görülmüştür. A tipi ile B tipini birbirinden ayıran temel özellik, kişiliklerin şiddetidir. A tipi, daha şiddetli bir kişiliktir. Peki ya siz, hangisisiniz?