Bankacılık geçmişten günümüze ulaşmış ve her geçen yıl biraz daha gelişen büyük bir sektördür. Teknolojinin gelişimi ile birlikte bankacılık faaliyetlerinde de ilerlemeye yaşanmıştır. Özellikle teknolojinin bu alanlarından faydalanarak, günümüzde ‘yeni nesil bankacılık’ anlayışı oluşturulmuştur.
Bankacılık faaliyet alanlarının her geçen gün artış göstermesi, istihdam oranlarının yükselmesine de neden olmaktadır. Biraz daha geçmişe gittiğimiz zaman aslında bankacılık faaliyetleri milattan önce 3 bin 500 yıllarına kadar dayanmaktadır. Araştırmaları derinleştirdiğimiz zaman, Anadolu’da bulunan Uruk kenti çevresinde bankacılık çalışmalarının temellerinin atıldığı ortaya çıkmaktadır. Hammurabi Kanunları ile birlikte ortaya çıkan süreç içerisinde sık sık karşımıza çıkan ‘borçlu-alacaklı’ ilişkisi de bankacılık faaliyetlerinin kökeninin aslında ne kadar eskiye dayandığını bir kez daha ortaya koymaktadır.
Günümüzde yürütülen modern bankacılık hizmetleri ilk olarak 1609 yılında Amsterdam Bankası’nın kurulması ile birlikte ortaya çıkmıştır. Bu süreci sırasıyla diğer ülkeler ve bankalar izlemiştir. 1694 yılında İngiltere Bankası kurulmuş ve ardından 1907 yılında ABD’de adını duyuran Federal Reserve Bank kurulmuştur. Bankaların kurulması ile birlikte, şirketler sermaye yönetiminde de yeni planlar kurmak için harekete geçmeye başladılar. Bu noktada ‘sermaye şirketleri’ için ilk adımlar atılmış ve sektör genişlemeye devam etmiştir.
Günümüzde bankacılık faaliyetleri yeni nesil işlemlerle birlikte yapılmaktadır. Teknolojinin gelişmesi bu süreç içerisinde bankacılık sektörünün de bu imkanları doğru şekilde kullanmalarına zemin hazırlamıştır. Her işlemin para üzerine kurulu olduğu günümüz şartları içerisinde, bankacılık vazgeçilemez bir sektör olarak tanımlanmaktadır. Yeni düzenlemeler ve tanınan kolaylıklar sayesinde, insanlar eskiden olduğu gibi banka şubelerine gidip saatlerce sıra beklemeden, tüm işlemlerini hızlı ve kolay şekilde internet üzerinden tamamlayabiliyorlar.
Sektörde birtakım olumsuz koşullar bulunmasına rağmen, geçmişten günümüze bir göz gezdirdiğimiz zaman globalleşen bankacılık sektörünün geldiği noktayı göz ardı etmek pek mümkün olmayacaktır. Müşterilerin daha kaliteli ve hızlı etkileşim almaları, hizmet ağlarını genişletmeleri ve ekonomiye katkı sağlamaları için, bankacılık sektörünün faaliyet alanları da her geçen gün gelişmeye ve değişmeye devam etmektedir.
Bankacılık Nedir?
Parayla ilgili yapılan tüm işlemler için bankaların kapısını çalarız. Günümüzde pek çok insanın çeşitli ihtiyaçlar doğrultusunda, çeşitli bankalarda hesapları bulunuyor. Banka içerisinde, yatırım, tasarruf, kredi kullanımı, maaş alımı, para transferi gibi çeşitli işlemler yapılmaktadır. Banka sektöründe atılan adımlar ve verilen hizmetler sayesinde günlük finansal faaliyetler eksiksiz bir şekilde sürdürülmektedir. Bankaların, finans ve ekonomi ile yakın bir ilişkisi bulunmaktadır. Günümüzde pek çok banka bu işleyiş içerisinde kendisini kanıtlamış ve sektördeki yerini almıştır.
Bireysel olarak yürütülen finansal işlemler için başvurabileceğiniz bankacılık sektörüne, ticari alanda da ihtiyaç duyarsınız. Tüm şirketler, günlük finansal faaliyetlerini, eksiksiz ve sorunsuz şekilde yürütebilmek için bankalardan destek alırlar. Globalleşen dünyadan, finans ve ekonomiyi çıkaramayacağımızı düşündüğümüz zaman, bankacılığın ne kadar değerli bir kavram olduğunu bir kez daha anlayabilirsiniz. Finansal işlemler için hizmet veren kurumlar banka olarak adlandırılır. Bankalar bu süreç içerisinde, para yatırma, para çekme, para saklama, tasarruf sağlama, birikim yapma, çeşitli kredi işlemleri, değerli madenlerin alım ve satımları ve daha pek çok ticari hizmet geliştirirler. Bu durumda ticaretin hem ulusal boyutta hem de uluslararası alanda gelişmesi ve finansal işlemlerin sürekliliğinin sağlanması beklenir. Yapılan tüm bu işlemler gene itibariyle bankacılık işlemleri olarak isimlendirilmektedir.
Bankacılık Okumak
Bankacılık bölümü ile birlikte bankacılık ürünleri, işlemleri ve bankaya dair tüm bölüm ve birimler hakkında bilgi sahibi olan, finans sektöründe değerlendirilmeye açık, nitelikli personellerin yetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Çeşitli üniversitelerde lisans ve ön lisans seçenekleri de sunulmaktadır. Programın asıl amacı, bankanın çeşitli bölümlerinde istihdam edilmek üzere, iş gücü yüksek bilgili personellerin yetiştirilmesi olarak belirlenmiştir.
Bankacılık bölümü itibariyle, finans ve ekonomiyi yakından takip eden, bu sektöre meraklı ve kariyer hedefi olan kişilerin yetiştirilmesini planlamaktadır. Bölüm içerisinde bu noktada faydalı olabilecek dersler okutulmaktadır. Dersler, üniversitenin eğitim programına göre değişiklik gösterebilir ancak bu noktada, matematik, hukuk, iktisat, istatistik ve muhasebe dersleri temel ve zorunlu dersler olarak belirlenmiştir. Bu derslerin yanı sıra, kredi politikaları, finans yönetimi, yatırım bankacılık, banka muhasebesi, mali hukuk, raporlama ve vergi politikaları gibi çeşitli dersler de okutulurken, gençlerin sisteme hazır olmaları için proje çalışmaları gerçekleştirilmektedir.
Çalışma koşulları, prestijli bir meslek olması, kariyer seçeneklerinin gelişmiş olması, pek çok adayın bankacılık sektörüne girmesi için heyecanını ikiye katlamasına neden oluyor. Finans ve ekonominin, globalleşen dünyanın ayrılmaz bir parçası olduğunu düşündüğümüz zaman, bankacılık sektörünün asla eskimeyecek bir alan olması ve bununla birlikte her geçen yıl biraz daha popüleritesini artırması, iştahı kabartmaya neden oluyor.
Bankacılık Terimleri
Bankacılık sektörü gelişime sürekli açık bir sektör olduğu için kendi içerisinde kullanılan ve işlemlerin daha hızlı ve etkili yapılmasını sağlayan bazı terimleri bulunuyor. Her sektörün kendine özel terimleri bulunmaktadır. Genellikle bu terimler, banka çalışanları tarafından bilinmesi zorunlu terimlerdir. Çeşitli işlemlere göre anlamları bulunur. Bankacılık sektöründe eğitim görmüş, kendini geliştirmiş ve nitelikli olarak görülen personeller tarafından işlemler yapılırken bankacılık terimleri kullanılır. Ancak günümüzde verilen eğitimler ve sürekli vurgulanan önemi ile birlikte finansal okuryazarlık seviyesi gittikçe yükselmeye başladı. İlerleyen yıllarda, finansal okuryazarlık seviyesinin maksimum seviyeye çıkarılması ve tüm vatandaşların yaptıkları finansal işlemlerde bilinçlendirilmesi amaçlanıyor.
Bankacılık sektöründe kullanılan yüzlerce farklı terim bulunabilir. Ancak bazı terimleri daha sık duyuyor ve yapılan işlemlerde daha fazla kullanıldığını görüyoruz. Peki nedir bu terimler?
Arbitraj; Para, değerli maden, hisse senedi ve tahvil gibi çeşitli ürünlerin alıp satma işlemleri sırasında ortaya çıkan fiyat farkından yararlanma işlemidir.
İnternet Bankacılığı; İnternet üzerinden erişim sağlayarak, tüm bankacılık işlemlerinizi sorunsuz bir şekilde gerçekleştirmenizi sağlayan dijital bankacılık platformudur.
Vadesiz Hesap; Herhangi bir süre tanımlanmadan, para yatırma ve para çekme işlemlerini gerçekleştiren bir çeşit banka hesabıdır.
Vadeli Hesap; Günlük aylık ya da yıllık olmak üzere çeşitli süreler dahilinde, faiz kazandırmayı amaçlayan, para çekme ve yatırma işlemlerinin gerçekleştirildiği bir banka hesabı çeşididir.
Virman; Aynı bankada bulunan kişi ve kurumlar arasında, aynı şubeler için gerçekleştirilen para transferleridir.
Swift; Yurtdışı işlemlerinde kullanılan, para cinsinden gerçekleştirilen para transferlerine denir.
Western Union; Yurtdışına para cinsinden gerçekleştirilen bir para transferidir. Bu noktada swift ile arasında bazı farklar bulunur. İşlemin çok daha hızlı bir şekilde karşı tara iletilmesini sağlar. Ancak bu noktada gönderilen işlem ücreti de yüksektir.
Kredi Notu; Kişilerin tüm finansal geçmişinin kayıt altına alınması sonucunda analiz edilerek ortaya çıkarılan puanlama sisteminin ismidir. Ülkemizde sadece Kredi Kayıt Bürosu tarafından kayıt altına alınmaktadır. En düşük kredi notu ‘0’, en yüksek kredi notu ise ‘1900’ olarak belirlenmiştir.
Nakit Avans; Kredi kartlarından, taksitli ya da taksitsiz olmak üzere gerçekleştirilen bir çeşit nakit çekme işlemidir. Çekilen paranın üzerine bir miktar faiz oranı uygulanır. İşlem yaparken belirlenen bir miktarda da işlem ücreti alınır.
Dekont; Bankadan gerçekleştirilen tüm finansal işlemlerin, oluşabilecek herhangi bir soruna karşı belgelendirilme işlemidir.
Bireysel Bankacılık
Müşterilerin bireysel ihtiyaçlarını kapsayacak şekilde, teknolojiyle iç içe geçirilmiş olan ve bankalar tarafından sunulan bir hizmet şeklidir. İşlem hacmi kurumsal bankacılık ile karşılaştırıldığı zaman çok daha azdır. Ancak bankacılık sektörünün büyük bir kısmını oluşturmaktadır.
Bankaların kurulması ve faaliyete geçmesi ile birlikte, günümüze gelene kadar geçen süre içerisinde pek çok farklı ihtiyaç ortaya çıkmıştır. İnsanların ihtiyaçlarının belirlenmesi ve yeni boyutlar kazanmaları, bankaların da sürekli olarak kendilerini geliştirmeleri için zemin hazırlamıştır. Bireysel bankacılık işlemleri içerisinde, nakit para, para kullandırma gibi çeşitli işlemler bulunmaktadır. Müşterilerin çeşitli ihtiyaçları için ortaya çıkan acil para ihtiyaçları da bu noktada bankaların verdikleri hizmetlere de yansımıştır. Bankaların verdiği hizmetlerle birlikte ortaya çıkan ihtiyaçlar sorunsuz bir şekilde karşılanabilir. Bireysel bankacılık hizmetleri içerisinde para yerine geçen ödeme sistemleri de kullanılır. Banka kartları ve kredi kartları bu sistem içerisinde en sık verilen hizmetler arasında yer almaktadır. Taksitli ödeme seçeneklerinin yanı sıra nakit taşıma zorunluluğunu da ortadan kaldırmaktadır.
Ticari Bankacılık
Günümüzde ticari bankacılık faaliyetlerinin tamamı bankalar aracılığıyla yürütülmektedir. Bankaların verdikleri hizmet ağı genişken bu noktada verilen hizmet alanları da çeşitlidir. Günümüzde bankaların en çok kullandığı alan ticari bankacılıktır.
Ekonomik faaliyetlerin sorunsuz bir şekilde tamamlanması ve parasal düzenin sağlanması için hizmet veren merkez bankasının yanı sıra ticari bankalar da hizmet vermektedir. Ticari bankacılık sisteminde esas alınan kar oranlarıdır. Ticari bankacılık içerisinde her türlü mevduatlar toplanır ve müşterilere çeşitli hizmetler verilir. Hem bankanın kar elde etmesi sağlanır hem de bu noktada müşterilerin ihtiyaçlarını karşılamaya yönelik hizmetler verilir. Ticari bankacılık hizmetleri mevduat bankacılığı olarak da isimlendirilir.
Ticari bankacılık, bankacılık faaliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturmaktadır. Çeşitli hizmet alanları bulunur. Hizmetler arasında, yatırım danışmanlığı, piyasalarda alım satım aracılığı, sigorta işlemleri ve portföy işletmeciliği gibi çeşitli çalışmalar bulunmaktadır. Ticari bankacılık sistemlerinde hem ticari hem de bireysel alanda gelişim sağlamak için çalışmalar yapılır. Başlıca sistemler arasında kaydi para yatırmak gelmektedir. Bu hizmet ağı ile diğer bankacılık hizmetlerinden ayrılırlar. Sistem içerisinde ödemelerin, çek, senet ve teminat mektubu gibi çeşitli araçlarla yapılmasına imkan tanınır.
Ticari bankacılığın diğer bir hedefi ise hizmettir. Bankanın mümkün olduğunca fazla mevduat toplaması ve böylece yapılan işlemlerin hacminin artırılması planlanır. Yapılan işlemlerde, müşterilerin adına da çeşitli işlem sorumlulukları yüklenirler. Ticari bankacılık hizmetlerinde fon sağlama ve bu fonun kullanılması da son derece önemlidir. Fon işlemi öz kaynaklardan ya da yabancı kaynaklardan elde edilebilir. Fon sağlama işlemleri ‘angajman’ olarak isimlendirilir. Fon kullanma işlemi ise ‘plasman’ olarak isimlendirilmektedir. Fonların kullanım işlemleri kredi verme, belli varlıklara yatırım yapma ve çeşitli projelere aktarma ile gerçekleşmektedir.
Dijital Bankacılık
Günümüzde pek çok bankanın, tasarruf sağlamak ve daha hızlı hizmet vermek amacıyla dijital bankacılık sistemini benimsediği biliniyor. Bankacılık sektörünün, teknoloji ile birlikte sürekli olarak gelişmesi dijital hizmetlerin varlığını ortaya koydu. Bu sistemle birlikte EFT, havale, Döviz alım ve satım, kredi kartı, swift gibi işlemler ücretsiz bir şekilde kullanılıyor. Tüm bu işlemler banka şubeleri aracılığı ile de gerçekleştiriliyor. Ancak yapılan işlemlerden belirli oranlarda masraf ödemeleri yapılıyor. Dijital bankacılık içerisinde, banka personeline ihtiyaç duymadan, elektronik ortam içerisinde, yönlendirmelerle birlikte tüm işlemleri kendiniz yapabiliyorsunuz. İhtiyacınız olan bir internet bağlantısı ve cep telefonu ya da bilgisayar olduğu için işlemler çok kısa sürede tamamlanıyor. Dijital bankacılık hizmetleri içerisinde; EFT, Swift, fatura ödeme, döviz alım ve satım, fon alım ve satım, altın hesabı, döviz hesabı, kredi ödemeleri, şans oyunları, virman işlemleri ve daha pek çok işlem sorunsuz bir şekilde gerçekleştirilebiliyor.
Teknolojinin sürekli olarak gelişmesi, dijital bankacılık sistemine olan güveni de artırıyor. Günümüzde bankalar, dijital bankacılık geliştirilmesi ve geniş kanallara iletilmesi için çeşitli çalışmalar yapmaya devam ediyorlar. Bu alanda bankaların ciddi yatırımlar yaptıkları biliniyor.
Bankacılık İş Alanları
Globalleşen dünya içerisinde ekonomi ve finans her alanda kullanılan ve asla vazgeçilemeyecek bir sektörler arasında yer almaktadır. Bankacılık sektörünün geçmişten günümüze ilerliyor olması ve faaliyet alanlarının genişlemesi, bankacılık iş alanlarının da gelişmesine neden oluyor. Günümüzde pek çok kişi, kariyer fırsatları, prestijli bir meslek olması ve rahat çalışma koşullarını düşünerek, bankacılık sektöründe kariyer yapmak için çeşitli adımlar atmaktadırlar.
Bankacılık bölümüne gösterilen ilgi geçtiğimiz yıllara göre, günümüzde çok daha fazladır. Bankacılık sektöründe organizasyon yapısının genişlemesi ile birlikte ihtiyaç duyulan personel sayısı her geçen gün artmaktadır. Bankacılık mezunu olan kişiler, eğitim hayatları boyunca, ekonomi ve finans alanında yoğun bir bilgi birikimi edinirler. Bu sebeple pek çok sektörde iş imkanı bulması olasıdır. Ancak banka kariyeri yapmak ve bu alanda ilerlemek isteyen adaylar için de pek çok seçenek sunulmaktadır.
Bankaların yürüttükleri operasyonlar ve organizasyon yapıları, günümüz ihtiyaçlarına göre sürekli olarak genişlemektedir. Bu yüzden yeni açılan departmanlarla birlikte bankacılık sektöründe, gişe personeli, çağrı merkezi elemanı, müşteri temsilcisi, banka müfettişi, banka müfettiş yardımcısı, banka uzmanı, banka uzman yardımcısı, banka şube müdürü, banka genel müdürü, banka avukatı, banka insan kaynakları, banka iletişim, banka genel müdürlük gibi pek çok operasyon alanında iş imkanları yaratılmaktadır.
İş başvurusu yapacak olan adayın, eğitimi, bankacılık deneyimleri, yetkinlikleri göz önünde bulundurularak, en doğru pozisyon için görevlendirilmesi sağlanır. Her yıl bankaların ihtiyaçları belirlendikten sonra, ihtiyaca yönelik olarak çeşitli banka iş ilanları yayınlanmaktadır. Günümüzde banka iş ilanlarına gösterilen ilgi son derece yoğundur. Bankaların hangi dönemlerde iş ilanı yayınlayacağını önceden tahmin etmek güçtür. Çünkü ilanlar belirli bir dönem içerisinde yayınlanmaz. Banka insan kaynakları tarafından yapılan analiz sonrasında, hangi departmana ne kadar personelin alınacağı belirlendikten sonra gerekli adımlar atılır. Bunun üzerine iş ilanları yayınlanır ve alım süreci başlar. Bankalarda kadro çeşitliliği her geçen gün artmaktadır. Her departmanın kendi içerisinde alt kadroları bulunmaktadır. Sektörde deneyimsiz olan bir aday, işe başlama sürecinde en alt kadrodan başlar. Ancak bankacılık sektörü içerisinde kariyer imkanları daha hızlı geliştiği için yükselmek ve yeni departmanlara geçmek sanıldığı kadar zor olmayacaktır.
Bankacılık iş alanları banka şubeleri ve banka genel merkezleri arasında da farklılık gösterir. Bankaların gerekli operasyonları doğru şekilde yönetebilmeleri banka şubeleri aracılığıyla olur. İşe alım sürecinde banka şubelerinin ihtiyaçları, sürekli gelişim gösterildiği için son derece fazladır. Genel merkezler için yayınlanan iş ilanları banka şubelerine göre daha az sayıdadır. Ancak banka genel merkezleri, bir bankanın bel kemiği olarak görülür. Genellikle daha yüksek kadroların bulunduğu bir alandır. Alım şartları daha zorlayıcıdır. Ancak bir banka şubesinde işe başlayan bir personelin, doğru performans gösterip zamana yaydığı durum sonrasında genel merkeze geçmesi de mümkündür. Kurumsal bir yapıdan oluşan bankalarda, departmanlar bankadan bankaya farklılık gösterebilir. Bu noktada aldığınız eğitim, kişisel becerileriniz, etkili CV’niz, işi ne kadar istediğini gösterdiğiniz performansınız ve yetenekleriniz sayesinde bankacılık sektöründe bulunan iş alanlarından birine yerleşebilir ve kariyer hayatınıza başlayabilirsiniz.