Özel ya da kariyer yaşamınız fark etmeksizin hayatınızda daima her konuda bir yedek planınız olmalıdır. İş yaşamı pek çok sorun, stres ve engelle mücadele edilen bir ortamdır. Kimi zaman hedeflerinize ulaşma konusunda pek çok engelle karşılaşabilirsiniz. Bu durumda daima yedek bir planınız olmalıdır. Çünkü yedek bir plan, kariyer ya da hedef değişikliği yapmak istediğinizde, sizi dinç ve dinamik tutacaktır.
Abraham Maslow’un Hiyerarşisi
İşletme tarihinde ünlü isimlerden biri olan Abraham Maslow’un bu konudaki ihtiyaçlar hiyerarşisi dikkate alınmalıdır. Çalışma hayatının içerisinde olduğunuzda ki bu iş arama süreci de olabilir, gittiğiniz yolun nereye, nasıl ve ne sürede gideceğini bilmeye ihtiyaç duyarsınız. İnsan karar verebilmek için bazı sonuçları görmek, bazı hedeflere ulaşmak ister. Bu, insan doğasında var olan iç güdülerden biridir.
Maslow’un ihtiyaçlar hiyerarşisine geri dönmek gerekirse basamakların şu şekilde sıralandığını görebiliriz:
- Fizyolojik ihtiyaçlar
- Güvenlik ihtiyacı
- Ait olma ihtiyacı
- Değer ihtiyacı
- Kendini gerçekleştirme
Fizyolojik ihtiyaçlar, insanların temel ihtiyaçlarıdır. Barınma, giyinme, yemek yeme gibi. Güvenlik ihtiyacı ise bulunduğunuz ortam içerisinde kendinizi güvende hissetmenizi sağlayacak ihtiyaçlardır. İnsan bir yere ait olduğunu hissetmezse, o yere güven, saygı ve sadakat duygusu da geliştiremez. Dolayısıyla ortamı ve ortam içerisinde bulunan kendini değerli göremez. Her bireyin kendisini değerli görmeye ihtiyacı vardır. Değerli gören birey kendini gerçekleştirebilir yani başarı elde edebilirsiniz.
Tüm bunların tamamlanabilmesi, hedeflerinize, ihtiyaçlarınıza ve isteklerinize ulaşabilmeniz için yedek planlara mutlaka ihtiyacınız vardır. Örneğin güvenlik ihtiyacınızı gideren güvenlik görevlileri etrafınızda bulunmuyorsa, çantanızdaki biber gazı yedek planınız olur. Aynı durum iş hayatında da geçerlidir. Gerek iş arama sürecinde gerek çalışma yaşamında, yedek planınız olmalıdır. Herhangi bir risk, engel ya da sorunla karşılaştığınızda uygulayabilmeniz ve size stres, baskı yaşatacak durumlardan kurtulmanız için yedek plan gereklidir.
“Şimdi Ne Yapacağım?”
Çeşitli sebeplerden ötürü kendinizi iş hayatında bunalmış, düşük performansa sahip, verimlilik gösteremeyen biri olarak görebilirsiniz. Bu durumda iş ya da kariyer değişimi yapmak isteyebilirsiniz. Burada hedef, birkaç gün, hafta ya da ay öncesinde sahip olduğunuz performans ve verimliliğe, iş yaşamınızdaki huzura ve mutluluğa ulaşmaktır. Bu hedefi gerçekleştirmek için iş yaşamını bir savaş alanı gibi görmeli ve kendinize sürekli olarak “Şimdi ne yapacağım?” sorusunu yöneltmelisiniz.
Eğer bir B, C ya da D planınız olursa, yaşayacağınız stresli ve yoğun baskılı süreçleri daha kolay atlatırsınız. Bu süreçte hızlı karar alıp, hareket edebilmek oldukça önemlidir. Tökezlemenizi önler ya da tökezlediğinizde bir an evvel toparlanmanızı sağlar. Bir B planı oluşturmak için de mutlaka aşağıda yer alan hususları göz önünde bulundurmanız gerekir:
- Kariyer profiliniz (lider misiniz, girişimci mi?)
- Güçlü ve zayıf yönleriniz
- Profesyonel alandaki bilgi ve becerileriniz
- Çalışabileceğiniz iş pozisyonları ve sektörler
- Genel ve özel hedefleriniz
- Sorumluluklarınız, öncelikleriniz ve uzmanlık alanlarınız
- Kişisel özellikleriniz
- Kurum kültürü anlayışınız ve vizyonunuz