İçerikler
Yatırım uzmanı olmak, günümüzde İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunu olan pek çok gencin kariyer hayalleri arasında yer almaktadır.
Bu hayali gerçekleştirmek isteyen gençlerin ve kariyer yaşamlarına yeni bir yön vermek isteyen kişilerin mesleğe dair cevaplandırmak istediği soru işaretleri bulunmaktadır.
Öncelikle yatırım uzmanı olmak, finansal piyasa araştırması yapmak ve bu araştırma sonuçlarını anlamak, yorumlamak ve analiz etmek demektir.
Yatırım Uzmanı Nedir?
Yani, edinilen bilgiyi doğru, şeffaf ve açık bir şekilde iletmektir. Yatırım uzmanının asli görevi bilgi elde etmek ve bilgiyi paylaşmaktır. Dolayısıyla bu meslek grubuna mensup bir kişi olmak isteyen bireyin önceliği bilgi edinme konusunda girişimci, yenilikçi ve dinamik olmasıdır.
Yatırım uzmanları; yatırımcılara, fon yöneticilerine ve hisse senedi brokerlarına yapacakları yatırımlar hakkında da yardımcı olmaktadır. Bu nedenle bireysel çalışma imkanının bulunduğu gibi kurumsal bir çalışma alanına da sahip olunmaktadır. Edinilen bilgiler, finansal alandaki kurumların, kuruluşların, bireysel ve tüzel kişilerin yatırım fırsatlarını görmesi içindir. Bu da finans alanında mesleğini icra eden her bir kişinin yatırım analistine ihtiyaç duyduğunu göstermektedir.
Yatırım uzmanlarına bakıldığında bazı analistlerin şirket içerisindeki fon yöneticilerine bilgi vermek amacıyla yatırım yönetimi şirketlerinde çalıştığı görülebilmektedir. Bazı uzmanlar ise portföy yöneticileri için araştırma yaparak mesleğini yerine getirmektedir. Yöneticilerin yatırım kararlarını alırken müşterilerin ihtiyaçlarına yönelik kararlar almasını sağlayan ve bunun için yatırım bankaları ile çalışan uzmanlar da bulunmaktadır. Borsa da yatırım yapan kişilerin ve kurumların da uzmanlara ihtiyacı bulunmaktadır.
Günümüzde yatırım uzmanlarına en çok ihtiyaç duyan kurum, kuruluş ve kişileri sıralamak gerekir ise;
- Bankalar
- Orta ve büyük ölçekli şirketler/işletmeler
- Hayır kurumları
- Gayrimenkul ve finansal riskten korunma fonları gibi alternatif yatırımlar arayan kurum, kuruluş ya da bireysel – tüzel kişiler
- Sigorta şirketleri
- Emeklilik fonları
- Varlıklı kişiler
Yatırım Uzmanı Görev ve Sorumlulukları
Yatırım uzmanlığı, çalışılan yere ve kişiye göre farklı görev ve sorumluluklara sahip olunan meslek gruplarından biridir. Dolayısıyla iş veren doğrultusunda çeşitli disiplinlere sahip olunabilmektedir. Mesleğin temelinde ekonomik olarak yatırımlar gerçekleştirmek, yatırım yapılabilecek alanları keşfetmek, finansal araştırmalar yapmak vardır.
Mesleğin getirmiş olduğu en büyük sorumluluk; finansal tabloları, şirket hesapları ve sektör verileri gibi finansal bilgi anlayışının geliştirilmesidir. Ekonomik veriler ve bilgiler sürekli olarak güncellenmektedir. Hukuki düzenlemeler ve yönetmelikler de sürekli olarak değiştiği için bu güncelliğe uyum sağlamak gerekmektedir.
Hem yurt içi hem de yurt dışı tüm kaynakların takip edilmesi, bilgi alınabilecek tüm kaynakların incelenmesi gerekir. Edinilen bilgiler yorumlanmalı, yatırımlar için karar verilmelidir. Yatırım uzmanının bağlı olduğu iş yerine ya da sahibi doğru bilgi vermesi esas görevleri arasında yer almaktadır. Fakat bilgi vermeden önce bilgi verilecek olan kurum, kuruluş ya da kişinin araştırılması gerekir.
Yatırım uzmanı olarak görev yapan bir kişinin iş yeri içerisindeki görev ve sorumluluklarını sıralamak gerekir ise liste aşağıdaki gibi olacaktır:
- Finansal tabloları ve piyasa verilerini araştırmak ve bu araştırmalar hakkında şirkete yönelik bilgi sunmak
- Şirkete ve rakip şirketlere ait finansal bilgileri analiz etmek. Bu analizi şirkete ait yatırımcılar ile paylaşmak ve şirket içerisine yatırım olanağı sağlamak
- Şirketin finansal bilgileri doğrultusunda kar, zarar dengesini hesaplamak, bilanço ve nakit akış tablolarını düzenlemek
- Pazar içerisindeki gelişmeleri takip ederek yeni pazarları keşfetmek, yeni yatırım ürünleri bulmak ve pazar içerisindeki ülke ekonomilerini takip etmek
- Yaşanabilecek siyasi, politik, doğal afet, hava durumu, savaş vb. ülke ekonomisini etkileyecek faktörleri takip etmek, şirketlere ve yatırımcılara bu alanda bilgilendirme yapmak. Yapılan bilgilendirmeyle birlikte fonların performansına yönelik rapor sunmak
- Müşterilere yönelik araştırma raporları hazırlamak
- Fon yöneticileriyle birlikte toplantı yapmak
- Fon yöneticilerine yönetim şekilleri ile ilgili olarak önerilerde bulunmak, yeni fikirler sunmak ve risk – kazanç dengesini analiz etmek
Yatırım Uzmanı Nasıl Olunur?
Yatırım uzmanı olabilmek için ilk olarak Türkiye’deki üniversitelerin İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri içerisinden herhangi bir bölümünden mezun olmanız gerekir. Buna ek olarak Mühendislik fakültelerinden de mezun olmanız beklenmektedir. 4 yıllık lisans mezunu olmadan yatırım analisti olamazsınız.
4 yıllık lisans eğitiminizi tamamladıktan sonra Muhasebe, Ekonomi Bilimi, Matematik ve İstatistik alanlarında başarılı olmanız beklenmektedir. Bu alanlarda başarılı olmadığınız takdirde, mesleki açıdan yeterli sayılmanız mümkün değildir. Meslek, sürekli olarak kendinizi geliştirmeniz gereken bir alanı kapsamaktadır. Bu nedenle hem kişisel hem de mesleki alandaki bilgi ve becerilerinizi her yıl arttırmanız gerekir. Dolayısıyla yapacağınız araştırmalara, araştırma alanlarınıza ve alacağınız finansal eğitimler bağlı olarak mesleki gelişiminizi sizler belirlersiniz.
Lisans mezunu olmak, yatırım uzmanı olmak için yeterlidir fakat, alanınızda uzmanlaşmak istiyorsanız lisansüstü eğitimlere de dahil olabilirsiniz. Yüksek Lisans ya da Doktora mezunu olarak bu mesleği yerine getirmek, kariyer yaşamınızda statünüzü de etkileyen faktörlerden biri olarak yer alacaktır.
Gerekli Nitelik ve Özellikler
Yatırım uzmanı olmak için gerekli becerileri şu şekilde listelemek doğru olacaktır:
- Araştırma, analiz ve değerlendirme yetenekleri
- Etkili iletişim becerileri
- Baskı ortamında çalışabilmek
- Verilen görevleri, belirtilen tarihe kadar hızlı bir şekilde gerçekleştirebilmek
- Sayısal zekaya sahip olmak
- Özgüvenli ve azimli olmak
- Takım çalışmasına yatkın olmak
- Girişimci ve yenilikçi olmak
- Esnek çalışma saatlerine uyumlu olmak
- Piyasaları güncel olarak takip etmek ve analiz etmek
- Yatırım alanında derinlemesine bilgi sahibi olmak
- İleri seviyede yabancı dil bilgisine (İngilizce vb.) sahip olmak
- Bilgisayar okuryazarlığına sahip olmak
- BT becerilerine sahip olmak
- Excel ve Microsoft Office programlarını ileri seviyede kullanabilmek
Staj İmkanları
Pek çok genç, yatırım uzmanı olmadan önce bu meslek grubundaki kariyer yaşamını düşünmektedir. Herhangi bir finans kurumunda staj yapmak, kariyer yaşamına başlangıcı da etkilemektedir. Üniversiteden mezun olduktan sonra özgeçmiş bilginiz içerisine ekleyeceğiniz staj bilgisi, iş alanında tecrübe kazandığınızı gösterecektir. Birçok finansal şirket, yeni mezun olan kişilerin staj bilgisi olup olmadığına dikkat etmektedir. Yatırım uzmanı olmadan önce de staj yapmanız mümkündür. Herhangi bir finansal iş deneyimi elde etmeniz, kariyer yaşamınızı hızlandıracaktır.
Eğer staj yapma imkanından faydalanamadıysanız, lisansüstü programlar içerisine dahil olmanız da tecrübe olarak görülmektedir. Özellikle büyük yatırım bankaları ya da şirketleri, lisansüstü programlarına dahil olan kişileri tercih etmektedir. Bunun sebebi yatırım alanında daha donanımlı bilgiye ve uzmanlığa ulaşıldığının düşünülmesidir.
İş Olanakları ve Kariyer Yaşamı
Yatırım uzmanı olarak görev almak isteyen kişiler, üniversitelerin ilgili bölümlerinden mezun olduktan sonra finans kurum ve kuruluşlarında kariyer yaşamına başlayabilmektedir. Genellikle bankalar ilk tercih olmaktadır. Yatırım bankacılığı alanında göreve başlamak isteyen kişiler için ilk 3 yıl analist olarak geçmektedir. Ardından, kariyer yaşamında yükselme ve terfi yaşanmaktadır. Yatırım bankacılığı biriminden analist olarak göreve başlayarak yöneticilik pozisyonuna kadar ulaşmak mümkündür. Burada önemli olan nokta, kariyer yaşamında doğru adımları atmak, daima kendini geliştirmektir.
Kariyer alanı bir tek bankacılık ile sınırlı değildir. Şirketler içerisine analist olarak da kariyer yaşamına başlanabilmektedir. Şirket içerisinde ya da bireysel olarak denetim, yatırım ve fon alanında çalışma sağlanabilmektedir. Bu noktada da sigorta şirketleri ön plana çıkmaktadır. Herhangi bir şirket içerisindeki kariyer yaşamı, şirketin ölçeğine göre değişmektedir. Büyük ölçekli şirketlerde çalışmak, kariyer yaşamında ileri seviyeye ulaşmak anlamına gelir. Fakat küçük bir şirketten başlayıp ilerlemek de mümkündür.
Yatırım Uzmanı Maaşları
Yeni mezun olan bir yatırım uzmanı, kariyer yaşamına giriş yaptığında yıllık bazda 58 bin TL ile 80 bin TL arasında kazanabilmektedir. İlk üç yılda alınan primler ile birlikte bu oran yüzde 10 ya da yüzde 100 artış yaşayabilmektedir.
Kariyer yaşamının beşinci yılına giren bir analist, yıllık kazancında yüzde 150 artış yaşamaktadır. Bu da yıllık kazancının 125 bin TL gibi bir rakama ulaşmasını sağlamaktadır. Bir yatırım uzmanının alacağı maaş, bulunduğu yere, coğrafi özelliklere, şirkete ya da kuruma, şirketin ya da kurumun büyüklüğüne göre her zaman için değişiklik göstermektedir.
