Kimi zaman farkında olarak kimi zaman farkında olmadan gerçekleştirilen öz sabotaj, kariyer yaşamınızdaki en büyük engellerden biri olabilir. Kişinin kendi kendine saldırı düzenlemesi olarak da tanımlanabilen öz sabotaj, karşınıza çıkan tüm fırsatları kaçırmanıza sebep olabilir.
Görev ve sorumluluklarınızı ertelemenize, karşınıza çıkan fırsatları kaçırmanıza, yanlış kararlar almanıza, ikili ilişkilerdeki performansınızı azaltmanıza, kötü madde kullanımına neden olan bu durum, iş yaşamındaki gerçek potansiyelinize ulaşmanızı engellemektedir.
Self Sabotaj Nedir?
1978 yılında Berglas ve Jones tarafından keşfedilen bu kavram kişinin kendisini sabote etmesi olarak tanımlanır. Bu kişilerin ortak özelliği başarısız olma korkusu yaşamalarıdır. Başarısız olmamak adına kendilerini sürekli olarak sabote ederler ve bu sabotaj hal ve hareketlerine, kullandıkları söz ve cümlelere kadar yansır.
Sözel sabotaj bireyde mazeret üretmek ya da başkalarını suçlamak, sorumluluklarını üstlenmemek gibi durumlar ile ortaya çıkar. Davranışsal sabotaj ise kötü alışkanlıklar edinmek, görev ve sorumlulukları yerine getirmemek, toplantılara katılmamak gibi belirtileri ifade eder.
Self sabotaj hangi çeşitte olursa olsun, kariyer yaşamı için bir engeldir. Bireyin doğru zamanı ve doğru seçimi yapmasını engellemektedir. Kişi kendini sabote ettikçe, başarısız olduğunu düşünecek ve kendisini hayattaki zevklerinden, isteklerinden ve arzularından mahrum bırakacaktır.
Neden Self Sabotaj Yapılır?
Kendini sabote etme ihtiyacı duyan insanlar başarılarını kabullenmekte zorlanırlar. Başarı onlar için içsel bir kavram olurken, başarısızlıklar dışsal kavram olarak nitelenir. Birey kendi benliğinin farkında olmaz ve dolayısıyla başarısız olma korkusu, kaygısı ile mücadele etmenin en kolay yolu olarak kendisini sabote etmeye başlar.
İş yaşamında oldukça karşılaşılan self sabotaj durumunda bireylerin insanlara karşı kendisini koruma ihtiyacı güttüğü görülmektedir. Başarısızlıklarla yüzleşmek bu kişiler için oldukça zordur ve başarısızlık konusunda da hassas davranırlar.
Örneğin, ertesi gün gerçekleşecek önemli bir toplantı var ise self sabotaj yapan kişi, toplantı öncesi konuşmasına çalışmak yerine erkenden uyumayı tercih eder. Bu başarısızlık korkusundan mı oluşur, yoksa başarılı olma korkusundan mı? Her iki noktada da birey kendisini sabote edecektir.
Self Sabotaj Engellenebilir
Davranışlar, alışkanlıklar değiştirilmesi güç şeylerdir. Fakat bireyler, kendisini sabote etme bilincinden kurtulabilir. Self sabotaj, bilinç ile bilinçaltı arasında gerçekleşen bir savaştır ve bu savaştan zaferle birey ayrılabilir. Burada temel olarak yapılması gereken inanç sisteminin değiştirilmesidir.
Yaşamınızda sizi sabote etmeye iten inançlarınızı gözden geçirmeli ve kendinize karşı dürüst olmalısınız. İnançlarınıza etki eden içsel ve çevresel koşulları göz önünde bulundurmalı ve kendinize olan özsaygınızı bozmadan, başarısızlıklarınıza karşı sahiplenme iç güdüsü benimsemelisiniz.
Her insanın gerek kariyer gerek özel yaşamında başarısız olacağı noktalar bulunmaktadır. Başarısız olmak, daha büyük başarılar elde edebilmenin bir yoludur. Kendi kendinizi kontrol edebilmek, düşünce ve davranışlarınıza dürüst bir şekilde yaklaşmak, kariyer yaşamınızdaki engellerden de kurtulmanızı sağlayacaktır.