İş ve özel yaşamınızın planlar ve projeler üzerine kurulu olduğunu fark etmiş miydiniz? Hayatınızın pek çok alanında bir şeyleri gerçekleştirmek için projeler tasarlar, hedefler oluşturur, stratejiler geliştirir ve planlamalar yaparsınız. Bu, evinizden markete gidip mutfak alışverişi yapmak dahi olsa bir sistem halinde gerçekleşir. Aynı şekilde iş yaşantınızda da belli bir kariyer noktasına ulaşabilmeniz ya da üzerinizdeki görev ve sorumlulukları yerine getirebilmeniz için de geçerlidir.
Tüm plan ve projelerinizi yönetirken iyi bir analiz yeteneğine de sahip olmanız gerekir. Bu yetenek proje yönetimi yapmanız için mutlaka gereklidir. Projeleriniz ne doğrultuda, hangi şekilde ilerliyor yoksa ilerlemiyor mu, çalışanların durumu nedir, ekip çalışması başarılı mı? İşte tüm bu soruların cevabına yalnızca analiz yeteneğinizle kavuşabilirsiniz. Peki iyi bir analiz yeteneği için ne yapmak gerekir?
İyi bir analiz yeteneğine sahip olmanız için çok zeki ya da akıllı olmanıza gerek yoktur. Tek yapmanız gereken bazı püf noktaları bilmektir. Bu noktada da SMART yönteminden faydalanabilirsiniz. İngilizce baş harflerinin birleştirilmesiyle oluşan SMART yöntemi aşağıdaki adımları kapsar:
- Specific – Belirli
- Measurable – Ölçülebilir
- Achievable – Uygulanabilir
- Relevant – Bir amaca hizmet edebilir
- Time-bound – Zamanlaması olan
Peki bu kelimeler neyi anlatmak ister?
S – Specific (Belirli)
SMART yönteminin temelinde kesin ve net bir şekilde tanımlanan hedef/hedefler vardır. Gerçekleştirmek üzere hazırlandığınız bu hedefler, somut bir şekilde tanımlanmalıdır. Yani ulaşmak istediğiniz noktalar “belirli” olmalıdır. Hedefinize “Ne, nasıl, neden?” sorularını sormalısınız. Ulaşılamayacağınızı düşündüğünüz hedefler, belirsizdir. Bu nedenle size çok imkansız görünen hedefler için SMART yöntemi uygulanamaz denebilir. Fakat hedeflerinizi, küçük parçalara ayırırsanız, gerçekleştirilebilir düzeye gelebilirler. Örneğin “1 yıl sonra manken olmak istiyorum” diyorsanız güzel ve fit bir vücuda sahip olmanız gerekir. Bu durumda en alt hedef olarak düzenli olarak bakım yapmak ya da spora gitmek olabilir.
M – Measurable (Ölçülebilir)
Koyduğunuz net ve somut hedefler ölçülebilir düzeyde olmalıdır. Az önceki örnekten yola çıkmak gerekirse ilk hedef olarak spora gitmeyi hedefliyorsanız, kendinize ölçülebilir hedefler koymayı denemelisiniz. Spora gitmek yerine “1 hafta sonra tartı üzerinde 55 kilo olacağım” demelisiniz.
A – Achievable (Uygulanabilir)
Eğer hedefleriniz uygulanabilir düzeyde değilse, hedefinizi gerçekelştirmeye çalışmanın hiçbir anlamı olmayacaktır. Bunun için yapmanız gereken tutarlı hedefler belirlemektir. Örnek üzerinden devam edilecek olursa, “55 kilo olana kadar tatlı yemeyeceğim” demek yerine “Bu hafta 1 adet çikolata yeme hakkım var” demelisiniz.
R – Relevant (Bir amaca hizmet edebilir)
Koyduğunuz hedef, sizi bir amaca doğru götürüyor mu? Bu sorunun cevabı hayır ise hedeflerinizle yaptıklarınız çelişki içerisinde demektir. Bu durumda da yapmanız gereken söylediklerinizle yaptıklarınızın birbirini destekler nitelikte olmasını sağlamaktır. Çünkü SMART yöntemi, bir amaca hizmet edebilmeniz için oluşturulan yöntemdir.
T – Time-Bound (Zamanlaması olan)
Her hedefin bir başlangıç ve bitiş zamanı olmalıdır. Eğer başlangıç ve bitiş zamanı olmayan hedefler içerisine giriyorsanız, o hedefi başarıya ulaştırmanızın imkanı yoktur. “En kısa zamanda kilo vereceğim” demek, zaman sınırı olmayan bir hedeftir. Lakin bunun yerine “1 ay içerisinde 3 kilo vereceğim” diyorsanız, bu hedef tam anlamıyla bir SMART hedefi olacaktır.