Yüzyıllardır finansal hayatın göz bebeği konumunda olan para, en çok kullanılan ödeme aracı olarak karşımıza çıkmaktadır. Ticari hayatın gelişmesi, finansal etkileşimin de global boyutta artmasını sağlamaktadır. Paranızı biriktirebilirsiniz, birikimlerinizi yatırıma dönüştürebilirsiniz, paranız ile ödeme yapabilir veya gelir elde edebilirsiniz. Paranın kullanımı ve kullanım amacındaki farklılıklar, parayı doğru bir şekilde yönetme ihtiyacı doğurmaktadır.
Günümüzde para ile yapılan işlemlerin çoğu bankalar vasıtasıyla gerçekleştirilmektedir. Bankalar başta olmak üzere bütün finans dünyası teknolojik, siyasi veya sosyolojik pek çok gelişmeden etkilenmektedir. Özellikle teknolojik gelişmeler bankacılık sektöründe büyük değişimlere yol açmaktadır. Telefon bankacılığıyla başlayan bu değişim internet bankacılığı ve dijital bankacılığa doğru evrilmektedir. Pratiklik, hız ve zamandan tasarruf sağlayan bu uygulamalar teknolojinin gelişmesiyle her geçen gün yeni bir boyut kazanmaktadır. Günümüzde paranın yönetimine dair çoğu işlem artık online olarak gerçekleşebilmektedir. Peki ya gelecekte bizi neler bekliyor?
Fintech Uygulaması
Fintech, finansal teknoloji anlamına gelmektedir. Fintech, finans ve teknoloji sektörlerinin birleşmesi mantığından doğan bir uygulamadır. Yani teknolojik gelişmelerin finans dünyasındaki etkileri fintech uygulamalarıyla ön plana çıkarılmaktadır. Fintech uygulamalarında amaç, teknolojik yenilikleri kullanarak finans sektörünün işlevselliğini arttırmaktır. Mobil bankacılığın ve dijital bankacılığın gelişmesi fintech uygulamalarının en popüler örneklerindendir. Günümüzde bankaların dijital uygulamalarını telefonunuza indirerek bankacılık işlemlerini gerçekleştirebilirsiniz. Örneğin bir faturanız için otomatik ödeme talimatında bulunabilir, arkadaşınıza para gönderebilir veya kartınızın limitini değiştirebilirsiniz. Bu ve benzeri bankacılık hizmetlerinden faydalanmak için artık yalnızca telefonunuzdan uygulamaya girmeniz yeterlidir. Bankacılık işlemlerinin cep telefonları ve bilgisayarlar kullanılarak internet üzerinden gerçekleştirilmesi fintech uygulamalarının etkisini göstermektedir. Bu uygulamalar gereksiz evrak işlerini ortadan kaldırarak zamandan ve malzemeden tasarruf etmeyi sağlamaktadır. Fintech uygulamaları finans sektörüne pratiklik ve hız kazandırmaktadır. Klasik bankacılık sisteminde müşterilere hizmet sunulabilmesi için banka şubeleri açmak gerekmektedir. Fintech uygulamaları sayesinde bu tarz masraflar da ortadan kalkmakta ve banka cephesinde ortaya çıkan giderlerden tasarruf edilmesi sağlanmaktadır. Ayrıca fintech uygulamalarıyla sunulan bankacılık hizmetlerinde zaman ve mekan sınırının olmaması da hizmet alımını kolay bir hale getirmektedir. İnternetin insan hayatına etkilerinin bir sonucu olarak ortaya çıkan fintech uygulamalarının güçlenerek finans dünyasında varlığını sürdürmeye devam edeceği düşünülmektedir.
Blockchain Teknolojisi
Satoshi Nakamoto’nun bankacılık sistemindeki aksaklıklara çözüm üretmek için kripto para kavramını ortaya çıkarmasıyla blockchain teknolojisi hayatımıza girmiştir. Kripto para, kişiden kişiye direkt olarak aktarılabilen elektronik bir para çeşididir. Kripto paraların ilk örneği ise bitcoindir. Bitcoin, bankacılık sistemindeki bütün aksaklıkları giderecek bir para birimi olarak sunulmuştur. Mevcut bankacılık sisteminde sadece belirli saatler içinde para transferinin yapılması, işlem gerçekleştikten sonra paraya ulaşmak için bir süre beklenilmesi, bankaların işlemler için komisyon ücreti alması gibi noktaları eleştiren Nakamoto bunlara çözüm olarak kripto para kavramını ortaya atmıştır. Kripto para her şeyden önce dijital bir paradır ve elle tutulan fiziki bir varlık değildir. Bu nedenle kripto para transfer edildiği anda paranıza ulaşabilirsiniz, her şey internet üzerinden gerçekleştiği için işlem yapmak için belirli saatler yoktur ve kimse sizden işlemleriniz için ücret almamaktadır çünkü bütün işlemleri kendi başınıza gerçekleştirebilirsiniz. Bunun için yalnızca kendinize sanal bir cüzdan oluşturmanız gereklidir. Cüzdanınızda bulunan kripto paralarla dilerseniz kripto para borsalarında işlem yapabilir ve mevcut kripto paralarınızı dolar, Türk lirası gibi para birimlerine çevirerek nakde dönüştürebilirsiniz. Yüzyıllardır alışılan bankacılık sistemine yeni bir boyut kazandıran kripto para bir devrim olarak görülmektedir. Bu devrimin arka planında ise blockchain teknolojisi yer almaktadır.
Blockchain, dağıtık bir veri kayıt sistemidir. Blockchain sisteminde tek bir yönetim ve kontrol mekanizması yoktur, birden çok bilgisayar tarafından ağda gerçekleşen bütün işlemler tek tek onaylanmaktadır. Ağda gerçekleşen bütün işlemler, o ağda kayıtlı olan bütün kullanıcıların hesaplarındaki log adı verilen defterlere kaydedilmektedir. Yani blockchain üzerinden yapılan bütün işlemleri dileyen herkes takip edebilmektedir. Blockchain üzerinden yapılan işlemler benzersiz kodlarla şifrelenmektedir, isminizi ve soyisminizi belirtmeden sadece size özel şifrelenmiş kullanıcı anahtarlarıyla finansal işlemlerde bulunabilirsiniz. Bu nedenle blockchain teknolojisi gizliliğe önem vermekte, anonim işlem yapmayı sağlamaktadır. Bu durum çoğu kullanıcı için blockchainin güvenilirliğini arttırmaktadır. Bunlara ek olarak dileyen herkes blockchain üzerinden kendi kripto parasını yaratabilir, bu nedenle blockchain teknolojisi özgür bir piyasa yaratmaktadır. Paranın üretiminde ve yönetiminde tek bir kontrol mekanizmasının olmaması, bütün kullanıcıların bütün işlemlere erişebilmesi blockchaini şeffaf, güvenilir ve hızlı bir teknoloji haline getirmektedir.
Blockchain teknolojisi yalnızca kripto paralar için değil pek çok farklı iş alanında kullanılabilecek bir teknolojidir. Günümüzde bankaların çoğu blockchain teknolojisini kullanmak için gerekli altyapıyı oluşturmaya başlamıştır. Bankacılık işlemlerinde hata payının azalması, zamandan ve malzemeden tasarruf edilmesi, işlemlerde hızın ve pratikliğin artması adına blockchain teknolojisi finans dünyasında bir devrime yol açmaktadır.
Görünmez Bankalar
Teknolojinin finans dünyasına etkileri, bankacılık işlemlerinin online gerçekleşmesiyle kendini hissettirmeye başlamıştır. Zaman içinde telefon bankacılığı ve dijital bankacılık alanlarının doğması klasik bankacılık hizmetlerinin sanal platformlarda gerçekleşmesini sağlamıştır. Yakın geçmişte ve günümüzde yoğun olarak kullanılan bu uygulamaların yakın gelecekte görünmez bankacılığa evrileceği düşünülmektedir.
Görünmez bankacılık, bankacılık işlemlerini tamamen dijital platforma taşıyarak fiziki şubelerin ortadan kalkmasına sebebiyet vermesi beklenen bir uygulamadır. Öngörülen teorilere göre görünmez bankacılık dijital asistanlar üzerinden bankacılık hizmetlerinin sunulmasıyla gerçekleşmektedir. Dijital asistan, günümüzde sunulan bütün bankacılık hizmetlerinin gerçekleşmesini sağlamasının yanında müşterilerin kişisel asistanı konumunda da olacaktır. Bu durumda bankacılık hizmetlerinden yararlanmak için yalnızca sesli komut göndermeniz yeterli olacaktır. Hizmeti sunacak olan dijital asistan talep ve şikayetlerinizi alabilir, bunlara uygun çözümler geliştirebilir ve size en uygun bankacılık hizmetlerini sunabilecektir. Böylece bütün bankacılık işlemlerinin online olarak gerçekleşmesiyle bankalar tamamen dijital bir boyut kazanacak, fiziki olarak bankacılık ortadan kalkacaktır.
Fintech uygulamalarının gelişimi ve blockchain teknolojisinin kullanılmaya başlanmasıyla finans dünyası yeni bir boyut kazanmaktadır. Bankacılık işlemlerinin çoğunun artık online olarak gerçekleştirilebilmesi, görünmez bankaların oluşumuna zemin hazırlamaktadır. Görünmez bankacılık hayata geçtiğinde müşteriler artık hizmet almak için banka şubelerine gitmek zorunda kalmayacak veya bankanın çağrı merkezine ulaşmak için telefonda beklemeyecektir. İnternet üzerinden gayet pratik bir şekilde dijital asistanla iletişim kurulabilmesi bankacılık işlemlerinin hız kazanmasını sağlayacaktır. Bunun yanında banka şubelerinin ortadan kalkmasıyla şubeye gitme, şubede sıra bekleme, evrak işleriyle uğraşma gibi işlemler de ortadan kalkacağı için zamandan büyük ölçüde tasarruf edilecektir. Söz konusu dijital asistanların müşterilerin sosyal medya hesapları gibi kişisel verilerine de erişebilmesi daha kişiselleştirilmiş bankacılık hizmetlerinin sunulmasını sağlayacaktır. Bu noktada dijital asistanın güvenliği konusunda çeşitli soru işaretleri oluşabilmektedir. Görünmez bankacılık sistemi blockchain teknolojisi kullanılarak geliştirildiği takdirde bu güvenlik problemi de ortadan kalkacaktır.
Görünmez bankacılık, yüzyıllardır alışılmış bankacılık sisteminin yakın gelecekte temelden değişmesini sağlayacak bir uygulamadır. Hayata geçtiği takdirde hem banka hem müşteri için oldukça pratik ve hızlı bir uygulama haline gelecek olan görünmez bankacılığın finans ve banka dünyasında bir devrim olacağı düşünülmektedir.
