Yatırım Bankacılığı – Yatırım, paranın gelir olarak geri dönebileceği taşınır ve taşınmaz mallara harcanması anlamına gelir.
Aynı zamanda hazine bonoları, hisse senedi, çek, senet ve döviz getirisi olabilecek ürünler de yatırımı desteklemektedir. Bu nedenle borsa ve banka aracılığı ile yatırım yapabilmek mümkündür. Yatırım bankacılığı ise, finansal kuruluşların ya da bankaların danışmanlık hizmeti vererek şirketlere, hükümete ya da kurumlara birleşme, devralma ya da sigortalama konularında hizmet vermesidir.
Yatırım Bankaları, işlerini yürütmek ve büyütmek isteyen şirketler ile yatırımcıların aracısıdır. Kamu kuruluşları ya da özel şirketler fark etmeksizin uzun vadeli kredi gibi imkanlar ile ticari faaliyetlerin devamlılığı sağlar. Kısacası yatırım bankaları uzun vadeli kaynaklar konusunda menkul kıymetlerini değerlendirmek isteyen yatırımcılar ile şirketlerin alışverişini kolaylaştırır.
İlk olarak Amerika Birleşik Devletleri’nde kurulan bu bankacılık sistemi, ülke ekonomisine katkı sağladığı için diğer ülkelerde de kullanılır hale gelmiştir.
Yatırım Bankacılığının Faaliyetleri ve Riskleri
Yatırım bankacılığı faaliyetleri arasında; Devlet İç Borçlanma Senetleri (DİBS), çeşitli sigortalar, vesaik, toplu ödeme sistemleri, kont garanti, teminat mektubu, akreditif, referans mektubu, gayri nakdi ve nakdi kredi yer alır. Menkul kıymet ihraç ederek gerçekleştirdikleri aracılık hizmeti hem şirketlere hem de yatırımcılara kazanç sağlamaktadır. Yatırım bankacılığına örnek vermek gerekirse, bir şirketin başka bir ülkede yeni bir tesis kurma isteği, belirlenen meblağ tutarında tahvil satma işlemlerini, evrak işlemlerini, tahvil alıcılarını, gerekli muhasebe ve avukatları ile birlikte şirketin önüne sunmasıdır.
Yatırım bankaları bu noktada karmaşık finansal işlemleri daha kolay hale getirir ve birleşme, satın alma ve satış işlemlerini daha iyi hale getirmek için danışmanlık hizmeti sunar. Tavsiyeler ile yönlendirici bir rol üstlenir. Yatırım bankaları müşterileri adım atmadan önce projelerinin risklerini hakkında bilgi edinmiş olur. Ayrıca para kaybetme riskini en aza indirir ve zamandan da tasarruf eder. Bu nedenle kurumlar ve şirketler az riskli ve bol kazançlı gelişimlerinde tavsiye alabilmek için yatırım bankalarına başvururlar.
Gelirlerini arttırmalarının yanı sıra, finansal araçların ne yönde ve nasıl kullanılması gerektiği konusunda da yatırım bankaları karar merciidir diyebiliriz. Bunların yanı sıra yatırım bankacılığı yasal yükümlülükler konusunda da destek vermektedir. Bir şirketin halka arzı söz konusu olduğunda, yatırım bankası şirketin piyasa paylarının bir kısmını satın alır ve vekil olarak satışa sunar. Bu sayede şirketlerin iş yükü azalır.
Yatırım Bankacılığı Görevleri
Bu süreçlerde yatırım bankası da yatırımcılar ve işletmeler gibi kar elde eder. Almış olduğu hisse senetlerinden kar elde etmesi ihtimali de risk doğurabilir. Bu noktada tecrübe sahibi ve alanında uzman analistler ile çalışan yatırım bankaları, bazı durumlarda maddi kayıplar yaşayabilir. Asıl amacı kar elde etmek olan yatırım bankaları da risk ile karşı karşıyadır. Sorumlulukları arasında, borç sermayesini artırma, yeni ürün lansmanları, halka arz başlatmak, özel hisse senedi sınıfı oluşturmak, tahviller, yatırım süreçlerini tescillemek yer almaktadır.
Kar amacının rekabeti doğurması ile ülke ininde yatırım da tetiklenir. Bu da mevcut fiyatların artışlarının azalmasına neden olur. Bu sayede ülke içinde para dolaşımı artar ve enflasyon düşüşü meydana gelir. Ülkeler arasında ise dış ticaret hacmini artırır ve pazar olanaklarının da büyümesi sağlanır.
- Sermaye piyasasına dahil olmak isteyen işletmelere danışmanlık
- Halka arzı olan şirketlerin menkul değerlerini onların adına alıp, satmak
- Yatırımcıların çıkarları yönünde hareket etmek
- Sermaye piyasasının gelişimine katkı sağlamak
- Ekonomik, etkin ve dürüst olmak
- Tasarruf sahiplerine uzun vadeli kaynak sunmak
- Gereken teminatı ve desteği sağlamak
- Sermaye piyasasında uzun ve orta vadeli fon sağlamak
- Kredi için sendika teşkil edebilmek
Yatırım Bankacılığında Önemli Fonksiyonlar
Yatırım bankacılığının en önemli fonksiyonu ise müşterilerine sunduğu hizmetin ve yürüttüğü faaliyetleri en doğru ve dürüst şekilde gerçekleştiriyor olmasıdır. Dürüst bir çalışma prensibine ek olarak ekonomik açıdan da yürütme ve değerlendirmenin talep yaratacak büyüklükte olması önem arz etmektedir. Bu şekilde hizmet veren yatırım bankacılık sürdürdükleri sermaye piyasasına da büyük ölçüde katkı sağlayabilir ve güven üzerine kurulu bir düzende hizmetini sürdürebilir. Ayrıca kolaylıkla aracılık görevini ve sağlıklı danışmanlık hizmetini de üstlenebilmiş olurlar. Güvenilir bir süreci takip ederek çalışmaları, müşterilerinin geri ödemeleri, çıkarları gibi durumlarda içlerinin rahat olmasını sağlar ve toplum açısında da güven duygusunu destekler nitelik taşır. Bu durum da yatırım bankacılığının merkez bankası için önemini vurgular.
Yatırım bankacılarının hedefleri arasında, müşterilerinin ihtiyaçları doğrultusunda özel ürünler tasarlamak, kaliteli ve etkin olmak, uluslararası standartlara ulaşmak, etkin bir yönetim biçimi ve gerekli bilgiye en olabilir seviyede sahip gibi maddelerin yer aldığını söyleyebiliriz. Aynı zamanda devlet de yatırımcıları korumak için birtakım maddeler geliştirmiştir. Bu maddeler;
- Aydınlatma ve Şeffaflık
- Rekabet
- Gözetim Organlarının Rolleri
- Dolandırıcılık ve Tüketici Varlıklarının Korunmasının Kötüye Kullanımının Önlenmesi
- Hukuki, Düzenleyici ve Denetleyici Çerçeve
- Tüketici Verilerinin Korunması ve Gizlilik
- Şikâyetlerin İşleme Alınması ve Tazminatlar
- Finansal Eğitim ve Farkındalık
- Tüketicilerin Eşitlikçi ve Adil Muamele Görmeleri
- Finansal Hizmetler Sağlayıcıları ve Yetkili Acentaların Sorumlu İş Yapma Kuralları
